Inclusive Banking Through Business Correspondents (Marathi) by Indian Institute of Banking & Finance

या पुस्तकात भारताच्या ग्रामीण अर्थव्यवस्थेत परिवर्तन घडवून आणण्यात व्यावसायिक प्रतिनिधी (बी. सी.) आणि व्यवसाय सुविधा देणाऱ्यांच्या (बी. एफ.) आवश्यक भूमिकेवर चर्चा करण्यात आली आहे. या पुस्तकात बँकिंग सुविधा नसलेल्या समुदायांना आणि अभेद्य भौगोलिक क्षेत्रांना लक्ष्य करून आर्थिक समावेशकतेसाठी एक सर्वसमावेशक दृष्टीकोन आखण्यात आला आहे. पूर्वी वगळलेल्या आणि बँक शाखा नसलेल्या भागात महत्त्वपूर्ण बँकिंग सेवा पुरवण्यासाठी बी. सी./बी. एफ. मॉडेलच्या महत्त्वावर ते भर देते.

हे पुस्तक इंडियन बँक्स असोसिएशन (IBA) आणि भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या (RBI) मार्गदर्शनाखाली विकसित करण्यात आले आहे. हे पुस्तक एक मॉड्यूलर दृष्टीकोन स्वीकारते, जे त्याच्या चार मॉड्यूल्समध्ये सामग्रीचा सुसंगत आणि तार्किक प्रवाह सुनिश्चित करते, जे खालीलप्रमाणे आहेतः

सामान्य बँकिंग
आर्थिक समावेश आणि व्यवसाय प्रतिनिधींची भूमिका
तांत्रिक कौशल्य
सॉफ्ट स्किल्स आणि वर्तणुकीचे पैलू
आर्थिक समावेशन, बी. सी./बी. एफ. मॉडेल आणि प्रमाणन इच्छुकांची सखोल समज घेऊ इच्छिणाऱ्या व्यावसायिक बँकर्स आणि संस्थांसाठी हा एक अमूल्य स्त्रोत आहे.

वर्तमान प्रकाशन 2024 ची आवृत्ती आहे, श्री के एस पदमनाभन-निवृत्त. सी. जी. एम.-नाबार्ड यांनी सुधारित आणि अद्यतनित केली आहे.

टॅक्समन हे पुस्तक इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ बँकिंग अँड फायनान्ससाठी खालील उल्लेखनीय वैशिष्ट्यांसह प्रकाशित करतेः

[आर्थिक महत्त्व] बँकिंग सेवांसह बँकिंग सेवा नसलेल्या लोकसंख्येला जोडून भारताच्या ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला पाठिंबा देण्यासाठी BC/BF मॉडेलच्या भूमिकेवर जोर देते.
[बीसी/बीएफ मॉडेलचे उद्दिष्ट] वगळलेल्या व्यक्तींपर्यंत पोहोचण्याचा आणि बँक शाखा नसलेल्या भागात बँकिंग सेवा देण्याचा बीसी/बीएफ मॉडेलचा उद्देश स्पष्ट करतो.
[ऑपरेशनल जोखीम आणि कौशल्य आवश्यकता] बी.सी. मध्ये गुंतलेल्या बँकांसाठी कार्यरत आणि प्रतिष्ठेच्या जोखमींवर आणि प्रभावी कामगिरीसाठी आवश्यक कौशल्य संचांवर चर्चा करते.
या पुस्तकातील तपशीलवार मजकूर पुढीलप्रमाणे आहे.

मॉड्यूल ए - सामान्य बँकिंग
भारतीय बँकिंगची रचना आणि बँकांचे प्रकार
ठेव योजना आणि इतर बँकिंग सेवा
खाते उघडण्याची प्रक्रिया आणि केवायसी यंत्रणा
तक्रार निवारण आणि एकात्मिक लोकपाल योजना
मॉड्युल बी - आर्थिक समावेशन आणि व्यवसाय प्रतिनिधींची भूमिका
आर्थिक समावेशनाची संकल्पना आणि गरज
आर्थिक समावेशकतेचे वाहन म्हणून बीसी आणि बीएफ मॉडेल
बीसी/बीएफ संदर्भात जोखीम आणि फसवणूक व्यवस्थापन
PMJDY, PMJJBY, PMSBY, आणि APY सारख्या सरकारी योजना
मॉड्यूल सी - तांत्रिक कौशल्ये
विविध बँकिंग उपकरणे आणि कनेक्टिव्हिटी समस्या हाताळण्यासाठी मूलभूत तांत्रिक कौशल्ये
डिजिटल बँकिंग उत्पादनांचे विहंगावलोकन
मॉड्यूल डी - सॉफ्ट स्किल्स आणि वर्तणुकीचे पैलू
संवाद आणि आर्थिक समुपदेशनाचे महत्त्व
विविध प्रकारच्या ग्राहकांशी व्यवहार करण्यासाठी धोरणे